آقای مهرداد آشتیانی دانشجوی دکترای جناب آقای دکتر محمد عبدللهی ازگمی روز چهارشنبه مورخ 94/2/30 ساعت 15:00 در دانشکده مهندسی کامپیوتر از رساله دکترای خود تحت عنوان یک مدل محاسباتی اعتماد برای پشتیبانی از مولفه های نرم افزاری مدیریت اعتماد دفاع خواهند نمود چکیده امروزه
مقوله اعتماد در حوزه‌های مختلف علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات نقش اساسیپیدا
کرده است. خریدهایالکترونیکی، شبکه‌هایاجتماعی، محیطهایسرویسگرا، شبکه‌هاینظیر
به نظیر و امنیتکامپیوتری، حوزه‌های از علوم کامپیوتر است که اعتماد میتواند نقش
بزرگی در آنها بازی کند. ارائه یک مدل محاسباتی اعتماد، به معنای استفاده از
مفاهیم موجود در حوزه اجتماعی و روابط اجتماعی مبتنی بر اعتماد در محیط‌های محاسباتی
است. هدف اصلی که در این پژوهش دنبال شده، ارائه مدلهاییمحاسباتی از اعتماد بوده
که بیشترین تطبیق را با فرآیندها و نیازمندیهای اعتماد اجتماعی داشته باشد. شروع
کار پژوهشی برای رسیدن به این هدف، ارائه یک مدل محاسباتی اعتماد بر مبنای
رویکردهای تصمیمگیری چندعامله بوده است. در این فرمولبندیها نشان داده شده است که
با درنظر گرفتن فرآیند تصمیمگیری اعتماد در قالب یک مسئله کلی
تصمیمگیری چندعامله میتوان ساختاری نظاممند و خوشتعریف برای تصمیمگیری در
حوزه اعتماد معرفی کرد. به جای در نظر گرفتن اعتماد در قالب یک مفهوم کلی و با در
نظر گرفتن آن به صورت مجموعهای از عوامل اعتمادپذیری میتوان مدل محاسباتی اعتماد
دقیقتری به نسبت سایر مدلهای اعتماد معرفی نمود. دقت بالاتر این مدل به دلیل در
نظر گرفتن علایق و هدف انتخاب شده اعتمادکننده و در نظر گرفتن اولویتهای ذهنی
اعتمادکننده در فرآیند تصمیمگیری اعتماد است. اما معایبی همانند عدم در نظر گرفتن
زمینه به صورتی ذاتی، عدم توانایی در مدلسازی اعتماد نسبی و معایب دیگر، انگیزهای
بر معرفی بدنه اصلی پژوهش انجام شده در این رساله گردید. بخش اصلی پژوهش انجام شده
مرتبط با معرفی مدلی از اعتماد مبتنی بر مفاهیم و ساختارهای موجود در ریاضیات
کوانتمی است. نشان داده شده است که مدل اعتمادی که از جعبه ابزار ریاضیاتی نظریه
کوانتمی استفاده میکند (که شبه‌کوانتمی نامیده شده) قادر است، نقش زمینه در
اعتماد را به وسیله مبناهای مختلف مدلسازی کرده و به پارامتر زمینه بسیار عمیقتر
از یک برچسب ساده نگاه کند. از طرف دیگر، تعریف حالت اعتماد در قالب یک حالت برهمنهی،
بیشترین تطبیق را با دوگانگی (آمبیوالانس) موجود در مفهوم اجتماعی اعتماد دارد.
ناسازگاری رخدادها در فرآیند اندازهگیری کوانتمی این امکان را به مدل اعتماد میدهد
که اولاً دیدگاههای مختلف و ذات ذهنی اعتماد را در نظر گرفته و ثانیاً زیربنای
ریاضیاتی لازم برای ایجاد یک مدل اعتماد نسبی را مهیا نماید. با استفاده از مفاهیم
و ساختارهای رویکرد تصمیمگیری کوانتمی، نشان داده شده است که تداخلات کوانتمی میتوانند
نقش مهمی در مدلسازی بخش ذهنی تصمیمگیری اعتماد بازی کنند. بسیاری از سناریوها
که در مدلهای اعتماد سنتی و رایج با چالش روبهرو هستند در مدل شبه‌کوانتمی
اعتماد و با استفاده از عبارات تداخل کوانتمی به درستی قابل تشریح خواهند بود.
همچنین نشان داده شده است که با استفاده از احتمالات بیزیکوانتمی که نوع کلیتر
احتمالات بیزی سنتی است، میتوان سازوکاری برای استنتاج در مدل اعتماد معرفی کرد
که بتواند بایاسهای تصمیمگیری اعتمادکننده را به درستی مدلسازی نماید. مدلسازیبایاس
در فرآیند تصمیمگیری اعتمادکننده این امکان را به مدل خواهد داد که مسائلی همانند
تاثیر زمان، مقاومت در برابر رفتارهای مخرب، پالایش نظرات خوبگوها و بدگویان،
رفتار اعتمادکننده در برابر ریسک، مسئله کاوش در برابر استفاده در حوزه اعتماد و
بسیاری موارد دیگر را شامل شود. از سوی دیگر، از الگوریتم تقویت ضرایب احتمالی که
در الگوریتم معروف کوانتمیگروربه کار رفته است، برای بهروزرسانی مقادیر اعتماد
استفاده شده است. نشان داده شده است که رویکرد معرفی شده اولاً، دارای دقت و ضریب
خطای پایینتری به نسبت سایر روشهای رایج بهروزرسانی اعتماد است و ثانیاً،
انعطاف‌پذیری بالاتری در تطبیق خود با تغییر رفتار موجودیتها در محیط دارد. واژه‌هایکلیدی: مدل محاسباتی اعتماد، اعتماد مبتنی بر شهرت، تکامل
اعتماد، تجمیعتوصیه، نظریه کوانتمی، روشهای تصمیمگیری چندعامله. Abstract Toay, trust has gained a key role in various areas of
computer science and information technology. Electronic commerce, social
networks, service-oriented environments, peer-to-peer networks and computer
security are only a subset of the computer science fields that trust can play a
key role in A computational model of trust can be interpreted as the
application of social trust concepts as well as the social relationships
established based on trust in computational environments. The main aim of this
research has been to propose novel computational trust models that are highly
consistent with the processes and requirements existing in the social trust
domain. To this end, the starting point of this research was established by
proposing a computational model of trust based on the principles of
multi-criteria decision making (MCDM) problems. In this line of research,
first, a trust model based on fuzzy AHP decision making approach is proposed.
Second, this model is extended by fuzzy VIKOR approach. In these formulations,
it is shown that by considering the trust decision making process as a general
MCDM scheme, one can gain a well-structured and well-defined discipline for
making decisions in the context of computational trust modeling. Instead of
considering trust as a single label and an integrated concept and by viewing it
as a collection of trustworthiness criteria, a more accurate and flexible trust
model compared to other commonly used trust models is introduced. The higher
accuracy of this model is due to considering the effect of context and the goal
of the trustor and her/his subjective priorities in the process of trust
decision making. But the downsides to these approaches such as the inability to
inherently take the context into account as well as to model the relative
nature of trust and other existing disadvantages, was a motivation to
transition to the primary research line of this thesisThe primary research line is about proposing a
computational model of trust based on the concepts and constructs of the
mathematics of quantum theory. It is shown that a computational trust model
that leverages the mathematical machinery of quantum theory (which is referred
to as quantum-like model) is capable of modeling the context by using different
bases and considers it in a more sophisticated manner as opposed to viewing it
as a simple label. In addition, expressing the trust state as a superposition
state has the highest consistency with the existing ambivalence in the social
concept of trust. The incompatibility of events in the process of quantum
measurement allows the proposed trust model to not only consider the various
perspectives and the subjective nature of trust, but also to prepare the
required mathematical foundation for the building blocks of a relative trust
model. In relative trust models, the result of evaluating a trustee candidate
is not only dependent on the performance of the candidate her/himself, but also
on the evaluation results of other existing trustee candidates in a comparative
subjective framework.By using the structures and concepts of quantum decision
theory (QDT), it is shown that the quantum interference terms can play a great
role in modeling the subjective part of a trust decision making process. Many
scenarios that are challenging from a classical point of view can be modeled
correctly by using the quantum interference terms in a quantum-like framework. It is also shown that by using the quantum Bayesian
probabilities, which are a generalization of classical Bayesian probability, a
mechanism for trust inference can be proposed that is capable of correctly
modeling the biases of a trust decision maker. Modeling bias in the trust
decision making process enables the model to express and describe various
phenomena such as the effect of time, resistance to malicious behaviors,
filtering the opinions of good mouthers and bad mouthers, attitude of the
trustor toward risk, the exploration versus exploitation problem in the context
of trust and the pseudo-transitivity property of trust. In addition, by using
the amplitude amplification algorithm, which is used by well-known Grover’s
quantum search algorithm, a trust updating algorithm is introduced. It is shown
that the proposed mechanism has a higher accuracy and lower error rate compared
to the commonly used classical approaches and it provides a higher flexibility
for adapting itself with the change of personality in the existing entities. Keywords:
Computational trust model, reputation-based trust, trust evolution,
recommendation aggregation, quantum theory, multi-criteria decision making
(MCDM).
ارائه دهنده: مهرداد آشتیانی رشته مهندسی کامپیوتر-گرایش نرم افزار استاد راهنما: دکترمحمد عبدالهی ازگمی هیات داوران: دکتر علی موقر،دکتر حمید رضا شهریاری دکتر محسن شریفی، دکتر بهروز مینایی زمان : چهارشنبه 30اردیبهشت ماه 1394 ساعت 15:00 مکان: دانشکده مهندسی کامپیوتر- طبقه دوم- اتاق دفاعیه دکتری دانشکده مهندسی کامپیوتر مدیریت تحصیلات تکمیلی |